Wie kiest voor werknemers in moeilijkheden? (zomerblog 3)

Zeker Muyters, Van Eetvelt, Leyman of A De Croo niet

Minister Milquet wil de werknemers van Opel Antwerpen vanaf 50 jaar met brugpensioen laten gaan. Zoals te verwachten was, wordt dit voornemen op veel patronaal boe-geroep onthaald. ‘Een gemakkelijkheidsoplossing die arbeiders, bedrijven en samenleving schaadt’, orakelt een werkgeversorganisatie. Dat er met deze regeling voor 600 mensen die samen met hun familie getroffen worden het leed wat verzacht wordt, is blijkbaar van geen tel.

De werkgevers kunnen in hun kritiek rekenen op de onvoorwaardelijke steun van de Vlaamse minister van werk Muyters. Toen de federale regering de Vlaamse regering in deze zaak om advies vroeg, vond de minister dat dit niet nodig was. Maar in een adem voegde hij er aan toe dat NVA uiteraard tegen brugpensioen gekant is. Spijtig genoeg liet hij na tegelijkertijd een oproep te lanceren ten aanzien van de werkgevers om massaal 50-plussers aan te werven.

Het alternatief: +50-ers aan de werkloosheid?

Laat ons duidelijk zijn: 50 jaar is erg jong voor een brugpensioen. Toch zijn er in dit geval redelijke argumenten voor aan te voeren. Het alternatief is dat die werknemers botweg ontslagen worden en in de werkloosheid terechtkomen. Dat is ook waar een aantal politici en werkgevers op aansturen. Maar voor alle duidelijkheid: brugpensioen kost niet meer aan de sociale zekerheid dan werkloosheid. In tegenstelling tot wat werkgeversfederaties daarover vertellen. Een bruggepensioneerde krijgt wel een beperkte toeslag, betaald door de vroegere werkgever, Opel in dit geval. Want ze zullen wellicht in banen terechtkomen waar de lonen veel lager liggen. Door de brugpensioenregeling wordt die pil ietsje verzacht.

Het aantal gewone brugpensioenen, buiten herstructurering gaat ondertussen sinds een tijdje in dalende lijn. Dat was zo gepland in het Generatiepact en is nu ook merkbaar in de cijfers. Bedrijven moeten namelijk hogere bijdragen betalen als ze iemand op vervroegd brugpensioen sturen. De toeslagen die ze betalen aan de werknemers worden kleiner of vallen weg. De bruggepensioneerde werknemers zelf moeten beschikbaar blijven voor de arbeidsmarkt zoals gewone werklozen. Dat alles heeft voor gevolg dat het aantal mensen onder de 55 jaar dat op brugpensioen is, sinds 2005 meer dan gehalveerd is en beneden de 60 jaar met een vierde verminderd is.

Voor herstructureringen zal altijd een opvangsysteem nodig zijn

Maar voor een aantal werknemers in moeilijkheden zal er altijd een opvangsysteem moeten gevonden worden. Soms zijn werknemers individueel in moeilijkheden, zijn ze ‘op’ door jarenlange zware arbeid bijvoorbeeld. Soms zijn werknemers collectief in moeilijkheden, bijvoorbeeld bij een herstructurering. En dan moeten ze geholpen worden. Het is waar dat niet alle werknemers op dezelfde manier geholpen worden. In een klein bedrijf is de kans op brugpensioen behoorlijk wat lager dan bij Opel. Maar waar het kan, vragen we van de bedrijven dat ze hun sociale verantwoordelijkheid nemen.

Natuurlijk is het goed werknemers te begeleiden naar ander werk, hen aan te moedigen om te solliciteren. Dat zal gebeuren door de tewerkstellingscel. Maar zo eenvoudig is dat ook allemaal niet. Getuige de werknemers van Opel die voor een gelijkaardige job bij Volvo gingen solliciteren en daar ‘niet goed genoeg’ bevonden werden.